W społeczeństwie panuje przekonanie, że przez insulinooporność nie można schudnąć i że właśnie to schorzenie prowadzi do nadwagi, a później otyłości. Nie do końca jest to prawdą, ponieważ w większości przypadków to właśnie nadwaga i otyłość prowadzą do insulinooporności (choć ta zależność może być dwukierunkowa). Niezdrowe jedzenie i obciążenia organizmu stresem (brakiem snu, przetworzoną żywnością i małą aktywnością fizyczną) prowadzą właśnie do takich zaburzeń.
Ile jeść kalorii, aby schudnąć?
Odsyłam Cię do kalkulatora, gdzie sprawdzisz swoje dzienne zapotrzebowanie na kcal. Wpisz swoje dane i od wyniku CPM (całkowitej przemiany materii) odejmij około 500 kcal. Wtedy ubytek masy ciała powinien wynosić około 0,5 kg na tydzień.
Tutaj przeczytasz o tym, jak rozpocząć odchudzanie.
Jaką wybrać dietę?
Jeśli nie wiesz jak poukładać swoje codzienne żywienie, zapraszam Cię serdecznie na konsulacie do naszego gabinetu lub online.
Zacznijmy od początku, jakie są najważniejsze zasady diety w insulinooporności?
Stosuj czyste przerwy między posiłkami
Regularność
Komponowanie posiłków
Co jest źródłem białka?
- Mięso
- Jaja
- Ryby
- Owoce morza
- Nabiał (skyr, twaróg, kefir, maślanka, sery)
- Nasiona roślin strączkowych (fasola, soczewica, ciecierzyca)
- Tofu
Co jest źródłem tłuszczu?
- Ryby
- Oleje (rzepakowy, lniany)
- Oliwa z oliwek
- Orzechy
- Pestki
- Nasiona
- Awokado
- Chia
- Siemię lniane
Co jest źródłem dobrych węglowodanów?
- Pieczywo pełnoziarniste
- Pieczywo żytnie na zakwasie
- Makarony pełnoziarniste
- Ryż brązowy
- Grube kaszę
- Płatki owsiane górskie
- Owoce
- Warzywa skrobiowe (ziemniaki, buraki)
Jak skomponować zdrowy posiłek w insulinooporności?
Wybierz po jednym produkcie z każdej tabeli i dodaj do dania warzywo, np.:
1. Dorsz z gotowanymi ziemniakami, surówka z kapusty, ogórka i pomidora z oliwą
2. Pulpety drobiowe z kaszą gryczaną i kapustą kiszoną
3. Owsianka ze skyrem, orzechami włoskimi i jabłkiem
4. Kanapki z twarożkiem, awokado i papryką
5. Sałaka z burakiem, mozzarellą, orzechami pekan
Pamiętaj! Nie warto stawiać sobie mnóstwa zakazów. Bardzo często podczas konsultacji słyszę: „Nie jem bananów, winogron, chleba, ziemniaków i bo nie mogę, przeczytałam, że są zakazane”. „Unikam węglowodanów, bo mam insulinooporność”. Nie unikaj, po prostu dobrze komponuj!
Jeszcze kilkanaście lat temu dobór składników w diecie osób z cukrzycą czy podejrzenie cukrzycy, opierał się tylko i wyłącznie na indeksie glikemicznym. Przez to wiele produktów było poza zasięgiem naszych możliwości. A jak wiadomo, zakazany owoc bardzo kusi…
Od kilku lat stosujemy podejście, że ważniejszy jest ładunek glikemiczny niż indeks, czyli skupiamy się na komponowaniu posiłków.
Jak jeść owoce w insulinooporności?
Wybieraj owoce mniej dojrzałe, np. lepszym wyborem będzie zielony lub żółty banan, niż ten z brązowymi plamkami – jest bardzo dojrzały i ma więcej cukru. Gdy jesz banana, dodaj jogurt/skyr/twarożek/serek wiejski i/lub źródło tłuszczu np. orzechy włoskie, migdały, pestki dyni itp.
Wybieraj owoce w całości. Owoce zmiksowane w postaci musu czy smoothie szybciej się przyswaja i szybciej podnoszą poziom glukozy we krwi.
Techniki kulinarne, które pomogą w insulinooporności
- Unikaj smażenia, wybieraj gotowanie na parze/w wodzie lub przyrządzaj dania w piekarniku.
- Nie rozdrabniaj posiłków ani potraw, np. lepiej sprawdzą się ziemniaki z wody podane w całości niż puree.
- Owoce jedz w całości, nie miksuj, nie rozdrabniaj.
- Gotuj al dente, zwłaszcza produkty węglowodanowe, jak makarony, ryże, ziemniaki. Gdy te produkty są rozgotowane, po ich zjedzeniu poziom glukozy szybko wzrasta, co powoduje większy wyrzut insuliny.
Schładzaj ugotowane węglowodany – dzięki temu wytworzy się skrobia oporna, która nie jest trawiona, co z kolei powoduje, że w produkcie jest mniej węglowodanów, które mogłyby podnieść poziom glukozy w organizmie.
Czy kolejność jedzenia tego, co mam na talerzu ma znaczenie?
Podsumowując – najważniejsze fakty
- Dieta w IO powinna być indywidualnie dostosowana do naszego zdrowia, samopoczucia, trybu życia, pracy i preferencji smakowych.
- Bardzo ważne jest prawidłowe komponowanie posiłków. Jedz węglowodany w towarzystwie białka i tłuszczu, wtedy unikniesz nagłych wyrzutów insuliny.
- Stosuj czyste przerwy pomiędzy posiłkami, aby poziom glukozy i insuliny mógł się ustabilizować. Jedz do syta i zachowuj przerwy 3-4 godzinne.
- Pamiętaj o dodatku warzyw do głównych posiłków. Warzywa mają błonnik, który da większe uczucie sytości, poprawi pracę jelit, ale przede wszystkim spowolni wchłanianie glukozy i obniży wyrzut insuliny.
- Rozpoczynaj jedzenie posiłku od warzyw, następnie sięgaj po białko, tłuszcz, a węglowodany jedz na końcu.
- Schładzaj produkty węglowodanowe po ugotowaniu, np. kaszę, ziemniaki, ryż, a pieczywo możesz mrozić, dzięki temu wytworzy się skrobia oporna, która spowolni wchłanianie węglowodanów.
Natalia Bugla
Właścicielka Zdrowego Duet, dietetyk kliniczny, psychodietetyk